نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشیارگروه علوم قرآن و حدیث دانشگاه اراک

چکیده

فهم روشمند حدیث همواره مورد توجه عالمان مسلمان بوده است.حدیث به دلیل اهمیت آن در منظومه فکری مسلمانان، همواره مورد دقت و تأمل می باشد.فهم حدیث از مرحله فهم معنای متن شروع و با طی مرحله فهم مقصود گوینده ختم می شود.آسیب های فهم حدیث مانع دستیابی به مقصود گوینده است. از سوی دیگر باورهای کلامی نقش مهمی در حوزه حدیث از قبیل حدیث گذاری، فهم متن و نقد حدیث ، دخل و تصرف در متن حدیث ایفا می کند.یکی از آسیب های فهم حدیث دخل و تصرف در حدیث است.عدالت صحابه یکی از مهم ترین باورهای کلامی است که بر حدیث اثر گذار می باشد. این نوشتار به دخل و تصرف بر پایه عدالت صحابه اختصاص یافته است. با بررسی که صورت گرفت تاکنون نوشته ای در این باره یافت نشد.نگارنده با بکار بستن روش توصیفی – تحلیلی به نتایج ذیل از قبیل:ابهام نویسی،عدم تصریح، نقل حدیث با حذف قرائن،تقطیع حدیث و حذف حدیث، دست یافت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The influence of theological beliefs on altering hadith texts: The case of the Companions’ Justice

نویسنده [English]

  • Ali Hasan Beigi

Associate Professor, Department of Quran and Hadith Sciences, Arak University

چکیده [English]

The methodical understanding of a hadith has always been noted by Muslim scholars. Because of its importance in the Muslim thought system, the hadith has always been subject to careful consideration. Understanding of a hadith begins with understanding the meaning of the text and ends in achieving what is implied. The difficulties in understanding a hadith pose an obstacle in achieving the speaker's intention. Theological beliefs play an important role in dealing with a hadith, including extraction, understanding, and criticizing the hadith, and carrying out alterations in its text. One of the damages to understanding a hadith is alterations made to it, a significant form of which is The Companions’ justice. This article addresses this issue, which has not been dealt with in the literature. By using the descriptive-analytical method, the study found the following influential elements in this respect: ambiguity, lack of clarification, narration of the hadith with the removal of the evidence, abridging the hadith and elimination of the hadith.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Hadith text
  • theological beliefs
  • alteration
  • The Companions’ justice
1.ابن ابی الحدید، عبد الحمید بن محمد، شرح نهج البلاغه، تهران، جهان، بی تا.
2.ابن ابی حاتم رازی، عبدالرحمان بن محمد، الجرح و التعدیل، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1373ق.
3.ابن ابی شیبه کوفی،محمد بن عثمان، المصنف،بیروت،دارالفکر،1409ق.
4.ابن اثیر، علی بن ابی الکرام، اسد الغابه، بیروت، دار احیاء التراث العربی، بی تا.
5.ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابه، قاهره، سعادت، 1328ق.
6.ابن خلدون، عبدالرحمان بن خلدون، مقدمه، ترجمه محمد پروین گنابادی، تهران‌، انتشارات علمی و فرهنگی، 1375.
7.ابن شهرآشوب، محمد بن علی، مناقب آل ابی‌طالب، قم، علامه، بی تا.
8.ابن عبد البر، یوسف بن عبد الله، الاستیعاب، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1415ق.
9.ابن قانع بغدادی، عبدالباقی، معجم الصحابه، بیروت، دارالفکر، 1424ق.
10.ابن میثم بحرانی، میثم بن علی ، شرح نهج‌البلاغه، قم: دارالحبیب، 1428ق.
11.ابوریه، محمود، اضواء علی السنه المحمدیه، قم، انصاریان، 1375.
12.احمد بن حنبل، مسند، بیروت، مؤسسه الرساله، 1416ق.
13.بخاری، محمد بن اسماعیل. صحیح بخاری، بیروت، دارالفکر،1401ق.
14.بخاری، محمد بن اسماعیل، التاریخ الکبیر، دیار بکر، المتبه الاسلامیه، بی تا.
15.بروجردی، حسین، الاحادیث المقلوبة وجواباتها، قم، دار الحدیث1374.
16.ترمذی، محمد بن عیسی، السنن، قاهره، دار الحدیث، 1419ق.
17.تستری، محمد تقی، قاموس الرجال، قم، مؤسسه النشر الاسلامی، 1425ق.
18.حسن بگی، علی، «عدالت صحابه»، پژوهش‌های فلسفی‌کلامی، قم، دانشگاه قم، شماره17-18،1382.
19.حلی، حسن‌بن‌یوسف، بی‌تا، تذکرة الفقهاء، تهران: مکتبة الرضویة.
20.خطیب بغدادی، احمد بن علی، الکفایه، بیروت، دار الکتب العربی، 1405ق.
21.خطیب بغدادی، احمد بن علی، تاریخ بغداد، بیروت، دار الکتب العلمیه، 1417ق.
22.ربانی، محمد حسن، دانش درایه الحدیث، مشهد،دانشگاه علوم اسلامی رضوی، 1380.
23.ربانی، محمد حسن،فقه و فقهای امامیه در گذر زمان،تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، شرکت چاپ و نشر بین الملل، 1386.
24.رضی، محمد بن ابی احمد، خصائص الائمة، مشهد، مجمع البحوث الاسلامیة،1406ق.
25.سید رضی، محمد بن ابی احمد، نهج البلاغه، قم، هجرت، بی تا.
26.سید مرتضی. علی بن حسین، رسائل المرتضی، قم، دار القرآن الکریم، 1405ق.
27.شعرانی، ابو الحسن، راه سعادت، تهران، کتابفروشی صدوق، بی تا.
28.شهید ثانی،زین الدین بن علی، الرعایه فی علم الدرایه،قم، منشورات مکتبه آیت الله العظمی المرعشی النجفی، 1413ق.
29.صدر، حسن، نهایة الدرایة، بی جا، مشعر، بی تا.
30.صدوق، محمد بن علی. التوحید، طهران، مکتبة الصدوق، 1398ق.
31.صدوق، محمد بن علی، عیون اخبار الرضا(ع)، بیروت: مؤسسة الاعلمی.1404ق.
32.صدوق، محمد بن علی، عیون اخبار الرضا(ع)، ترجمه علی اکبر غفاری و حمید رضا مستفید، تهران، دارالکتب الاسلامیه، 1380.
33.صدوق، محمد بن علی، من لایحضره الفقیه، قم، مؤسسه النشر الاسلامی،1404ق.
34.صدوق، محمدبن علی، الاعتقادات، قم، کنگره شیخ مفید، 1413ق.
35.صدوق، محمدبن علی، الخصال، قم، مؤسسة النشر الاسلامی،1416ق.
36.صدوق، محمدبن علی، معانی الاخبار، مؤسسةالنشر الاسلامی، قم، 1431.
37.طبرانی، سلیمان بن احمد. المعجم الکبیر، بیروت، دار احیاءالتراث العربی، بی‌تا.
38.طبری، محمد بن جریر، جامع البیان‌، بیروت دار الفکر، 1414ق.
39.عبده، محمد. شرح نهج‌البلاغه، بیروت، دارالمعرفة، بی‌تا.
40.فیض الاسلام، علی نقی. ترجمه و شرح نهج‌البلاغه، بی جا، بی نا، بی تا.
41.کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، دارالکتب الاسلامیه، تهران،1365.
42.مالک، مالک‌بن‌انس، الموطّأ، بیروت، دار احیاء التراث العربی،1406ق.
43.مامقانی، عبدالله، مقباس الهدایة، بیروت، مؤسسة آل البیت(ع) لاحیاء التراث،1411ق
44.مجلسی، محمدباقر. بحارالانوار، تهران، المکتبةالاسلامیه، 1386.
45.مدیرشانه چی، کاظم، درایه الحدیث، قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1363.
46.مسلم، مسلم بن حجاج، صحیح مسلم، بشرح النووی، بیروت، دار احیاء التراث العربی، 1420ق.
47.منقری، نصر بن مزاحم، وقعه صفین‌، قاهره، موسسه العربیه الحدیثه للطبع والنشر والتوزیع، 1382ق.
48.یوسفی غروی، محمد هادی، الموسوعة التاریخ الاسلامی، قم، مجمع الفکر الاسلامی، 1420ق.