نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
دبیر گروه قرآن و حدیث سازمان سمت
چکیده
برقعی (1287 -1372) یکی از روحانیون و از جمله قرآنیون است که به نقد شیعه و عقاید شیعی به صورت افراطی می‌پردازد.برقعی امامت و مباحث علم‌غیب اهل‌بیت(ع) را قبول ندارد. در این نگارش به صحت و سقم آراء برقعی در مسئله علم‌غیب و علم اهل‌بیت(ع) پرداخته می‌شود. روش گردآوری اطلاعات در این مقاله کتابخانه ای و روش تحقیق در آن توصیفی_تحلیلی است.
نتیجه به دست آمده این است که دیدگاه‌های برقعی مبنی بر علم‌غیب اهل‌بیت(ع) صحیح نمی باشد او به برخی آیات و روایات نافی علم‌غیب اشاره می کند اما آیات و روایات اثبات کننده علم‌غیب را نادیده می گیرد. او قدمای شیعه را منکر علم‌غیب می داند درحالیکه از همان قدما روایتهایی دال بر علم‌غیب اهل‌بیت(ع) نقل شده است. او موهبتی و موروثی و الهی بودن علم اهل‌بیت(ع) را انکار می کند درحالیکه مفسران و روایات موید آن هستند. او به دلیل عمومی نبودن علم‌غیب اهل‌بیت(ع) به انکار علم‌غیب آنان می پردازد درحالیکه نمونه‌های فراوانی دال بر عمومی بودن و در ملا عام بودن علم‌غیب اهل‌بیت(ع) وجود دارد. در نهایت سخنان برقعی درباره علم‌غیب انبیاء و علم‌غیب اهل‌بیت(ع) صحیح نمی باشد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
Criticism and review of the theological views of Seyyed Aboulfazl Burqae about Al-Ghaib and the knowledge of Ahl al-Bayt (AS)
نویسنده [English]
- Seyyed Majid Nabavi
The secretary of the Quran and the Hadith of the samt Organization
چکیده [English]
Burqae (1993-1908) is a clergies and one of the Quranists roundly criticizing Shia and Shia beliefs. Burqae does not belives in (Shia) Imamate, Al-Ghaib discussions, and the knowledge of Ahl al-Bayt (AS). This study is a descriptive-analytical one and follows library research. The results show that Burqa's views about the Al-Ghaib of Ahl al-Bayt are far from correct. He refers to some verses and narrations that negate Al-Ghaib but ignores the verses and traditions that prove it. He posits that the old thinkers of Shia deny Al-Ghaib, yet there are narrations from the very thinkers indicating Al-Ghaib of the Ahl al-Bayt. He denies that the knowledge of Ahl al-Bayt is gifted, inherited, and divine, while commentators and traditions confirm it. He denies the Al-Ghaib of the Ahl al-Bayt based to the fact that is not public while there are many examples indicating that it is common and public. Finally, it is concluded that Burqae's opinion about the prophet’s and Ahl al-Bay’s Al-Ghaib is not correct.
کلیدواژه‌ها [English]
- Burqae
- Imam's knowledge
- Al-Ghaib
- Quranists
- آلوسى، محمود‌بن‌عبدالله، روح‌المعانی فی تفسیرالقرآن العظیم و السبع المثانی، دارالکتب العلمیة، منشوراتمحمد علی بیضون- لبنان- بیروت، 1415 ه.ق.
- ابن‌بابویه، محمد‌بن‌على، التوحید، ایران؛ قم، 1398ق.
- ابن‌بابویه، محمد‌بن‌على، کمال‌الدین و تمام‌النعمة- تهران، 1395ق.
- ابن‌درید، محمد‌بن‌حسن، جمهرة‌اللغة، دار‌العلم للملایین- بیروت، 1988م.
- ابن‌سیده، على‌بن‌اسماعیل، المحکم و المحیط‌الأعظم، دارالکتب العلمیة- بیروت، 1421 ه.ق.
- ابن‌فارس، احمد‌بن‌فارس، معجم مقاییس‌اللغة، مکتب‌الاعلام‌الاسلامی-قم، 1404 ه.ق.
- ابنجوزى، عبدالرحمن‌بن‌على، زاد المسیر فى علم التفسیر، دار‌الکتاب‌العربی-لبنان-بیروت، 1422 ه.ق.
- ابو‌الفرج‌اصفهانی،مقاتل الطالبیین، موسسه الاعلمی للمطبوعات، بیروت– لبنان ،۱۴۱۹ ق
- ازهرى، محمد‌بن‌احمد، تهذیب اللغة، دار احیاء التراث العربی- بیروت، 1421 ه.ق.
- بحرانى، سیدهاشم، مدینة معاجز الأئمة الاثنی عشر و دلائل الحجج على البشر، مؤسسة المعارف الإسلامیة قم، 1413ق.
- برقعی، سیدابوالفضل، بررسی علمی در احادیث مهدی تحریر دوم، 1394.
- برقعی، سیدابوالفضل، تابشی از قرآن، بی‌جا، بی‌تا.
- برقعی، سیدابوالفضل، عرض اخبار اصول بر قرآن و عقول، بی‌جا: بینا، 1388.
- بغوى، حسین‌بن‌مسعود، تفسیر البغوى المسمى معالم التنزیل، دار إحیاء التراث العربی، لبنان، بیروت، 1420 ه.ق.
- بهدار محمد رضا گستره علم امام در‌اندیشه علمای شیعه، تحقیقات کلامی، زمستان 1392 - شماره 3.
- بیهقى، ابوبکر ، دلائل النبوة، دار الکتب العلمیة، بیروت، 1405 ق
- پانىپتى، ثناءالله، التفسیر المظهرى، مکتبة رشدیه - پاکستان - کویته، 1412 ه.ق.
- ترکمان پیرمیشانی، محمد، علم‌غیب پیامبر (ص) : حقیقت آن از دیدگاه قرآن، تهران: نشر کویر، ۱۳۹۸، ۵۸۴ ص.
- ثعلبى، احمد‌بن‌محمد، الکشف و البیان المعروف تفسیر الثعلبی، دار إحیاء التراث العربی- لبنان- بیروت، 1422 ه.ق.
- جوادی آملی، عبدالله، ادب فنای مقربان، قم، نشر اسراء، ۱۳۸۸ش.
- خازن، على‌بن‌محمد، تفسیر الخازن المسمى لباب التأویل فی معانی التنزیل، دار الکتب العلمیة، منشورات محمد علی بیضون- لبنان- بیروت، 1415 ه.ق.
- راغب اصفهانى، حسین‌بن‌محمد، مفردات ألفاظ القرآن، دار القلم - بیروت، 1412 ه.ق.
- رضا، محمد رشید، تفسیر القرآن الحکیم الشهیر بتفسیر المنار، دارالمعرفة للطباعة والنشر- بیروت، 1414 ه.ق.
- رضوانى، على اصغر ، شیعه شناسى و پاسخ به شبهات، تهران،انتشارات مشعر، 1384 ش.
- زحیلى، وهبه، التفسیر المنیر فی العقیدة و الشریعة و المنهج، دار الفکر-دار الفکر المعاصر - دمشق-بیروت، 1418 ه.ق.
- سبحانی، جعفر، علم غیب یا آگاهی سوم، قم موسسه امام صادق، 1384.
- سبحانی، سیدمحمدجعفر؛علم‌غیب پیامبر(ص) در آیات و روایات بر اساس تفسیر اهل‌سنت، مجله صراط، زمستان 1397- شماره 16.
- شریف الرضی، محمد‌بن‌حسین، نهج البلاغة، قم، 1414 ق.
- شوکانى، محمد، فتح القدیر، دار ابن کثیر - دمشق، 1414 ه.ق.
- شیخ حر عاملى، محمد‌بن‌حسن، إثبات الهداة بالنصوص و المعجزات - بیروت، 1425 ق.
- صادقى تهرانى، محمد، الفرقان فى تفسیر القرآن بالقرآن و السنه، فرهنگ اسلامى- ایران- قم، 1406 ه.ق.
- طباطبایى، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات، لبنان، بیروت، 1390 ه.ق.
- طبرانى، سلیمان‌بن‌احمد، التفسیر الکبیر: تفسیر القرآن العظیم، دار الکتاب الثقافی- اردن- اربد، 2008 م.
- طبرسى، احمد‌بن‌على، الإحتجاج على أهل اللجاج، مشهد، 1403 ق.
- طبرسى، فضل‌بن‌حسن، إعلام الورى بأعلام الهدى، انتشارات اسلامیه، تهران، 1390.
- طبرسى، فضل‌بن‌حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ناصر خسرو- ایران- تهران، 1372 ه.ش.
- عسقلانى، ابن حجر، الإصابة فی تمییز الصحابة، دار الکتب العلمیة ،بیروت، 1415 ق.
- عطاردی، عزیزالله، مسند الإمام الصادق، ناشر: عطارد، مکان نشر: تهران، 1384 ش.
- فراهیدى، خلیل‌بن‌احمد، کتاب العین، نشر هجرت - قم، 1409 ه.ق.
- قزوینی، عبدالجلیل، النّقض، انتشارات انجمن آثار ملّی، 1358.
- قطب راوندى، الخرائج و الجرائح، ناشر: مدرسة الإمام المهدی (ع)، قم، 1409 ق.
- مجلسى، محمدباقر‌بن‌محمد تقى، بحار الأنوار، بیروت، 1403 ق.
- مجلسی، محمدباقر، مراة العقول فی شرح اخبار الرسول، تهران، دارالکتب الإسلامیة، ۱۳۷۰ش.
- مراغى، احمد مصطفى، تفسیر المراغى، دار الفکر- بیروت، بی تا.
- مغنیه، محمد واد، تفسیر الکاشف، مؤسسة دار الکتاب الإسلامی- قم، 1424 ه.ق.
- مکارم شیرازى، ناصر، تفسیر نمونه، دار الکتب الإسلامیة- تهران، 1374 ه.ش.
)