نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

• سعید خدادادی ¹
• علی صالحی ²
• ابراهیم مومنی ³
• سیده معصومه حسینی قلعه بهمن ⁴

¹ استادیار، معارف، دانشکده ادبیات و معارف اسلامی، دانشگاه لرستان، لرستان، ایران

² دانشجوی دکتری، قرآن و حدیث، دانشکده علوم قرآن و حدیث، دانشگاه علوم رضوی، مشهد، ایران

³ دانشجوی دکتری، گروه معارف اسلامی، دانشگاه معارف اسلامی، قم، ایران

⁴ کارشناسی ارشد، رشته علوم قرآن و حدیث، دانشگاه تهران، پردیس فارابی، ، ایران

چکیده

حدیث قرطاس یا همان لوح و قلم از احادیثی است که در منابع شیعه و سنی بدان‌ها اشاره شده است. در این روایات به اتفاقات زمان وفات پیامبر اکرم (ص) می‌پردازد که در آن حضرت از اطرافیان درخواست لوح و قلم می‌کند که برای ایشان دستوراتی را املا کند که بعد از او دچار اختلاف نشوند. این نوشتار به روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه‌ای به بررسی نمود عدالت صحابه در حدیث قرطاس و اعتبار سنجی آن پرداخته که ابتدا سندیت آن از این جهت که به چند طریق در منابع روایی شیعه و اهل‌سنت نقل شده است. همچنین به این روایات را از لحاظ محتوایی مورد بررسی قرار داده که در منابع شیعه به چهار دسته تقسیم می‌شوند، برخی فقط تا زمان سکوت پیامبر اکرم (ص) را نقل نموده‌اند، برخی دیگر می‌گویند که پیامبر (ص) وصایای سه‌گانه‌ای را ابلاغ نمودند، برخی دیگر به وصیت ایشان به عباس عموی خویش و امتناع ایشان از قبول وصیت و پذیرش آن توسط امام علی (ع) اشاره کرده و دسته آخر به وصیت پیامبر (ص) و معرفی دوازده جانشین خود با اسم پرداخته است. در منابع اهل‌سنت این روایات از لحاظ محتوایی تقریباً شامل دسته اول و دوم در منابع شیعه هستند، البته با اختلاف جزئی.

کلیدواژه‌ها

• روایات قرطاس
• فریقین
• صحاح سته
• شیعه
• اهل سنت

عنوان مقاله [English]

The representation of the justice of the Companions in the hadith of Quarts and its validation

نویسندگان [English]

• Saeed Khodadadi ¹
• Ali Salehi ²
• Ebrahim Momeni ³
• Sayeda Masoumeh Hosseini Qala Bahmand ⁴

¹ Assistant Professor, Department of Islamic Studies, Faculty of Literature and Islamic Studies, Lorestan University, Lorestan, Iran

² PhD student, Quran and Hadith Department, Faculty of Quran and Hadith Sciences, Razavi University of Sciences, Mashhad, Iran

³ PhD student, Department of Islamic Studies, University of Islamic Studies, Qom, Iran

⁴ MA student, Department of Quranic and Hadith Sciences, University of Tehran, Farabi Campus, Tehran, Iran

چکیده [English]

   Quarts hadith (hadith of tablet and pen), is one of the hadiths mentioned in Shia and Sunni sources. about the hadith deals with the events of the time of the death of the Holy Prophet (PBUH), where he asked the people around him for a tablet and a pen to spell out instructions for them so that they would not have disputes after him. This article examines the justice of the Companions in the hadith of Quarts and validates by in a descriptive and analytical method using library sources. First of all, its authenticity is due to the fact that it has been narrated in several ways in Shia and Sunni narrative sources. We also examined these hadiths from the point of view of content, which are divided into four categories in Shia sources. Some of these hadiths have narrated the story until the Prophet’s silence. Others mentioned the Prophet assigning uncle Abbas as his executor, and its refusal by Abbas and its acceptance by Imam Ali (AS).The last group discussed the Prophet’s (PBUH) will and his introducing his twelve successors by names. In Sunni sources, such hadiths almost include the first and second category also presented in Shia sources, although with slight differences.

کلیدواژه‌ها [English]

• Hadith of Quarts
• The parties
• It is correct
• Shia
• Sunni